Liturgia
Liturgia (gr. leiturgia – dzieło publiczne) jest dziełem Jezusa Chrystusa, „szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, i jednocześnie źródłem, z którego wypływa cała jego moc” (konstytucja Sacrosanctum Concilium 10). W niej wspólnota Kościoła oddaje publiczny kult Bogu. To czynność święta, uczestniczenie w modlitwie Jezusa do Boga Ojca, w Duchu Świętym. W liturgii Kościół celebruje szczególnie Misterium Paschalne, a Chrystus kontynuuje doskonałe dzieło odkupienia.
Sercem liturgii jest Msza święta. Cała działalność Kościoła i wszystkie sakramenty są na nią nakierowane i mają obudzić w człowieku pragnienie większego zjednoczenia z Bogiem. Chrystus ustanowił Eucharystię podczas tzw. Ostatniej Wieczerzy, aby utrwalić na wieki Ofiarę Krzyża i powierzyć Kościołowi swoje Ciało i Krew jako zadatek życia wiecznego i wypełnienie obietnicy „A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mt 20,28). Eucharystia to dziękczynienie składane Panu Bogu przez Jego lud, „(…) sakrament miłosierdzia, znak jedności, węzeł miłości, uczta paschalna, w której spożywamy Chrystusa, w której dusza napełnia się łaską i otrzymuje zadatek przyszłej chwały” (KKK 1323).
Aby lepiej zrozumieć sens Mszy św., warto uświadomić sobie, co oznaczają poszczególne jej części.
1. Obrzędy wstępne
Mają na celu przygotowanie wspólnoty wiernych do Eucharystii i wprowadzenie ich w liturgię danego dnia.
1. Procesja na wejście – kapłani wraz ze służbą liturgiczną wchodzą w przestrzeń prezbiterium; w dniach powszednich zazwyczaj z zakrystii, natomiast w czasie największych uroczystości roku liturgicznego przechodzą przez środek kościoła. Wówczas na przedzie procesji niesie się krzyż, także kadzidło, Ewangeliarz itp.
2. Ucałowanie ołtarza – kapłani składają pocałunek na ołtarzu, na którym Chrystus podczas każdej Mszy św. składa ofiarę z siebie samego.
3. Znak krzyża - wyrażenie wiary w obecność Trójcy Świętej - postawienie się w Bożej obecności.
4. Akt pokuty – abyśmy mogli z czystym sercem przyjąć Chrystusa w Eucharystii, wówczas wyznajemy swoje grzechy i prosimy o ich odpuszczenie.
5. W niedziele (prócz niedziel Adwentu i Wielkiego Postu) i określone uroczystości czy święta śpiewa się hymn liturgiczny „Chwała na wysokości Bogu” (łac. Gloria in excelsis Deo), w którym wielbimy Ojca, Syna i Ducha Świętego, składamy dziękczynienie i prosimy o zmiłowanie.
6. Kolekta – modlitwa z dnia, w której kapłan w zależności od obchodu liturgicznego wznosi do Boga przez Chrystusa w Duchu Świętym określone prośby. Wierni, odpowiadając: „Amen” (czyli „Niech się tak stanie”) łączą się w modlitwie, zgadzają się z jej słowami.
2. Liturgia słowa.
Bóg karmi nas na początku Eucharystii swoim Słowem, które jest żywe i skuteczne (por. List do Hebrajczyków 4,12), którym mamy się umacniać i wprowadzać je w codzienne życie.
1. Czytania (tzw. lekcje) – w dni powszednie jest jedno czytanie, chyba że obchodzimy uroczystość (wówczas po psalmie następuje drugie czytanie). W niedzielę mamy dwa czytania – przed psalmem i po psalmie, jedno ze Starego Testamentu, a drugie np. z Listów Apostolskich.
2. Psalm responsoryjny – ma związek z czytaniem na dany dzień, wierni śpiewają wspólnie refren.
*W oktawie Zmartwychwstania Pańskiego oraz w Zesłanie Ducha Świętego przed aklamacją śpiewa się tzw. sekwencję, w której głosi się wiernym tajemnicę rozważaną w konkretnym okresie. Są to kolejno: „Niech w święto radosne paschalnej ofiary” oraz „Przybądź, Duchu Święty”.
3. Aklamacja – śpiew „Alleluja” („Chwalcie Boga”) wraz z wersetem wprowadzającym w tematykę Ewangelii.
4. Ewangelia – punkt kulminacyjny Liturgii Słowa. Przed jej wysłuchaniem wykonujemy tzw. mały znak krzyża – na czole, ustach i sercu, aby światło Chrystusa oświeciło umysł, a Jego przesłanie było głoszone ustami i przemieniało serce. Ewangelii słuchamy w postawie stojącej wyrażającej zarówno szacunek, jak i gotowość do wprowadzania słowa w czyn.
5. Homilia – kapłan wyjaśnia w niej teksty biblijne lub liturgię z danego dnia.
6. Credo – wyznanie wiary odmawiane wspólnie w niedziele i uroczystości.
7. Modlitwa wiernych – modlitwa błagalna kończąca Liturgię Słowa, w której prosimy o potrzebne łaski dla Kościoła, parafii, ojczyzny, a także w intencji, w jakiej jest sprawowana Msza św. itp.
3. Liturgia Eucharystyczna.
1. Przygotowanie darów – chleba, wina i wody. Kapłan odmawia nad nimi modlitwę i obmywa ręce jako znak pokory i prośby o oczyszczenie z grzechów.
2. MODLITWA EUCHARYSTYCZNA.
- dialog kapłana z wiernymi – wezwanie, by wznieść swoje serca do Boga w modlitwie, zwłaszcza w dziękczynieniu i zjednoczyć się w Chrystusie
- prefacja – modlitwa dziękczynna za dzieło odkupienia, zazwyczaj zaczynająca się od słów: „Zaprawdę godne to i sprawiedliwe”
- Sanctus – śpiew „Święty, święty, święty”, w łączności z aniołami i świętymi, składający się m.in. ze słów. wypowiadanych przy wjeździe Jezusa do Jerozolimy – „błogosławiony, który idzie w imię Pańskie”
- epikleza – prośba kapłana do Boga Ojca, aby zesłał swojego Ducha, by chleb i wino mogły przeistoczyć się w Ciało i Krew Jego Syna
- przeistoczenie – najważniejszy moment, w którym kapłan będąc in persona Christi, czyli w osobie Chrystusa, wypowiada Jego słowa, a chleb i wino stają się prawdziwym Ciałem i Krwią Jezusa, choć jednocześnie nie zmienia się ich postać materialna. Wówczas wierni klęczą.
- aklamacja po przeistoczeniu – kapłan wypowiada słowa np. „Oto wielka tajemnica wiary”, wierni odpowiadają, aby ukazać swoją wiarę w żywą obecność Jezusa w Eucharystii, w Jego śmierć, zmartwychwstanie i obietnicę ponownego przyjścia (tzw. paruzji)
- anamneza – przypomnienie zbawczych wydarzeń z życia Chrystusa
- doksologia – uroczyste uwielbienie: „Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie…”.
4. Obrzęd Komunii
1. Ojcze nasz – Modlitwa Pańska, której Jezus nauczył swoich uczniów.
2. Po słowach „Bo Twoje jest Królestwo, potęga i chwała na wieki” następuje prośba o jedność i obrzęd przekazania znaku pokoju – przez skinienie głową lub podanie ręki.
3. „Baranku Boży” – śpiew w czasie tzw. łamania chleba, które symbolizuje śmierć Chrystusa a jednocześnie także oznacza prawdę, iż stajemy się jednym Ciałem, spożywając z jednego chleba.
4. Po słowach kapłana i ukazaniu świętej Hostii, wypowiadamy słowa „Panie, nie jestem godzien…” na wzór słów wypowiedzianych w Ewangelii – „Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł pod mój dach, ale powiedz tylko słowo, a mój sługa odzyska zdrowie”.
5. Udzielanie Komunii św. – zazwyczaj pod jedną postacią, natomiast w najważniejsze uroczystości udziela się nieraz także Krwi Pańskiej, zanurzając w niej świętą Hostię. Po Komunii modlimy się w sercu do Chrystusa, którego przyjęliśmy.
6. Modlitwa po Komunii – w niej kapłan modli się o trwałe skutki przyjęcia Najświętszego Sakramentu.
5. Obrzędy zakończenia
1. Błogosławieństwo, w którym kapłan wypowiada słowa: „Niech was błogosławi Bóg Wszechmogący: Ojciec i Syn, i Duch Święty”.
2. Rozesłanie – słowa „Idźcie w pokoju Chrystusa” oznaczają, że mamy trwać w Nim nie tylko podczas Mszy św., ale także nieść Go do swoich codziennych zajęć i dawać świadectwo o Nim w świecie. Po rozesłaniu kapłan wraz ze służbą liturgiczną odchodzą do zakrystii.
Rok Liturgiczny
W Kościele katolickim rok liturgiczny to cykl wspomnień historii zbawienia w oparciu o wydarzenia z życia i śmierci Jezusa Chrystusa zawarte w ciągu jednego roku kalendarzowego. Rok liturgiczny rozpoczyna się w pierwszą niedzielę adwentu, która przypada między 27 listopada a 3 grudnia. Ponadto, w cykl wspomnień życia i śmierci Jezusa wpisane są wspomnienia świętych i wydarzeń z życia Kościoła.
Okresy liturgiczne:
Okres adwentuTrwa od I niedzieli adwentu wypadającej między 27 listopada a 3 grudnia, do w wigilii Bożego Narodzenia (24 grudnia).
Adwent dzieli się na dwie części:
• pierwsza, trwająca do 16 grudnia włącznie i koncentruje się na paruzji (powtórnym przyjściu Pana Jezusa),
• druga, od 17 grudnia do końca adwentu – poświęcona jest bezpośredniemu przygotowaniu do Bożego Narodzenia.
Okres Narodzenia Pańskiego
Trwa od Uroczystości Narodzenia Pańskiego (25 grudnia) do niedzieli po 6 stycznia włącznie, zwanej Niedzielą Chrztu Pańskiego.
Okres Wielkiego Postu
Trwa od Środy Popielcowej do Wielkiej Soboty. Ponadto niedziela przed Wielkim Czwartkiem, zwana Niedzielą Palmową, rozpoczyna obchody szczególnego okresu zwanego Wielkim Tygodniem, który trwa aż do następnej niedzieli, (uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego). Wielki Tydzień nie jest jednak osobnym wydzielonym okresem w roku liturgicznym.
Święte Triduum Paschalne
Trwa od Wielkiego Czwartku do Niedzieli Zmartwychwstania włącznie.
Okres wielkanocny
Od liturgii Wigilii Paschalnej do VIII Niedzieli wielkanocnej włącznie, zwanej Uroczystością Zesłania Ducha św.
Okres zwykły w ciągu roku
• część pierwsza – od poniedziałku po Niedzieli Chrztu Pańskiego do wtorku przed Środą Popielcową włącznie,
• część druga – od poniedziałku po Uroczystości Zesłania Ducha Św. do soboty przed I niedzielą adwentu
Liturgia na dziś
Polecamy
-
-
-
Gość Niedzielny Diecezji Zielonogórsko - Gorzowskiej -
ASPEKTY - ZIELONOGÓRSKO-GORZOWSKI DODATEK DO TYGODNIKA KATOLICKIEGO NIEDZIELA
Osuszanie kościoła
-
Osuszanie kościoła parafialnego. Zrealizowano przy pomocy finansowej Województwa Lubuskiego.